Babakhan Foundation
Sec Bottom Mockup
Исломда Экология

Исломда Экология

Исломда экология нафақат замонавий муаммо, балки руҳий масъулият ҳисобланади. Муфтилар Бобоҳоновлар жамғармаси табиатни асраш, сув ва ернинг поклигини таъминлаш — Қуръон ва ҳадисларда акс этгани ҳақида эслатади. Мақолада инсоннинг табиат олдидаги масъулияти ёритилади.

Азиз биродарлар, келинг, биз яшаётган муҳит ҳақида гапирайлик. Агар атроф-муҳит ёмонлашса, соғлигимиз у билан бирга ёмонлашади. Агар атрофимиздаги муҳит соғлом ва ҳаёт учун қулай бўлса, соғлигимиз яхшиланади ва танамиз мустаҳкамланади. Ислом ўзининг илоҳий мафкураси билан бу жуда муҳим мавзуга катта эътибор қилган. Келинг ушбу масалага Исломда белгиланган аниқ диний кўрсатмаларни кўриб чиқамиз.
Олтин қоида ва бутун инсоният учун атроф-муҳитга муносабатнинг асосий принципи қуйидагича:
Ушбу шиор атроф-муҳит билан муносабатларнинг  асосидир.
Зарар фақат зарар келтиради, шунинг учун умумий диний қоидага кўра, зарар ҳаромдир!
Аллоҳ таоло Қуръонда айтган:

وَلَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ بَعْدَ إِصْلَاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا ۚ إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ

Ёвузликни тартибга солгандан кейин уни ерга тарқатманг. Уни қўрқув ва умид билан чақиринг. Дарҳақиқат, яхшилик қилганларга Аллоҳнинг раҳмати яқиндир” (Араф 56)

Биродарлар! Ҳаво, сув ва тупроқ жуда ифлосланган. Ўсимликлар қашшоқлашмоқда ва аста-секин ҳамма нарса чўлланиш томон ҳаракат қилмоқда. Озиқ – овқат танқислиги, касалликларнинг тарқалиши, антисанитария, ўсимлик ва ҳайвонларнинг йўқ бўлиб кетиши, иқлим ўзгариши, озон қатламининг шикастланиши ва инсониятнинг ҳалокатли фаолияти-бугунги кунда бутун дунё бу муаммолардан азият чекмоқда.
Денгиз, ҳаво ва ўсимлик муҳитига бепарволик, биринчи навбатда, одамларнинг ҳаётига салбий таъсир қилади.
Бугун биз мисли кўрилмаган совуқ ва ешитилмаган касалликларнинг гувоҳи бўлмоқдамиз. Сувлар тугайди, атмосфера ҳарорати кўтарилади ва кейин кескин критик даражага тушади. Олимлар бу ҳодисаларни атроф-муҳитдаги инқилоб сифатида изоҳлайдилар. Ва бу инқилобий ўзгаришларнинг айбдори инсондир.
Қудратли Аллоҳ атрофимиздаги атроф-муҳит тоза бўлишини хоҳлайди ва инсон “дунёвий мақсадларга” интилиши орқали уни доимо ифлослантиради.
Атроф-муҳит-бу Аллоҳ инсонга берадиган кўринадиган ва кўринмас иноятдир.
Тангри таоло айтди: “сизлар (Ей одамлар!) Аллоҳ сизга осмондаги нарсаларни – қуёш, ой, юлдузлар ва ҳоказоларни бўйсундирганини кўрмайсизми? ва ер юзидаги нарсалар – дарёлар, мевалар ва ҳайвонлар сизга раҳм-шафқат кўрсатди, очиқ ва яширин…?”(Луқмон сураси, 20-оят)
Тоза муҳит, тоза ҳаво, тоза сув, тоза ҳаёт, табиий табиат, ўғитларсиз ўсадиган ўсимликлар, кимёвий моддалар ва кансерогенлар, гормонларсиз етиштирилган мевалар – шундай бўлиши керак!
Ва аслида нима бўляпти? Инсон Аллоҳнинг яратганларини ўзгартиради.
Кўп сонли жиддий касалликлар одам ўз овқатининг таркибига сунъий равишда киритадиган ўзгаришлардан келиб чиқади ва бу замонавий дунёнинг муаммоси.
Шунинг учун Ислом бу муаммога эътибор қаратиши ва халқаро атроф-муҳит кунида бу ҳақда бутун дунёга эслатиш муҳим.
Аллоҳ, таборака ва таоло, деди:


أَلَمۡ تَرَوۡاْ أَنَّ ٱللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَأَسۡبَغَ عَلَيۡكُمۡ نِعَمَهُۥ ظَٰهِرَةٗ وَبَاطِنَةٗۗ وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُجَٰدِلُ فِي ٱللَّهِ بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَلَا هُدٗى وَلَا كِتَٰبٖ مُّنِيرٖ


“Аллоҳ сизларга осмонлардаги нарсаларни ва ердаги нарсаларни беминнат хизматкор қилиб қўйганини ва сизга зоҳирий ва ботиний неъматларни мукаммал қилиб берганини билмадингизми?! Одамлар орасида илмсиз, ҳидоятсиз ва равшан китобсиз (бўла туриб) Аллоҳ ҳақида тортишадиганлари ҳам бор.” (Луқмон сураси, 20-оят).

Атроф-муҳит бу энг муҳим ва бизга Роббимиз тарафидан берилган кўринмас яхшиликдир. Шу боис, уни муҳофаза қилиш ва ифлосланишини камайтириш ҳар биримизнинг бурчимиздир.
Муфтийлар Бобоҳоновлар жамғармаси ушбу масалада амалий ташаббуслар ҳам илгари сурмоқда.
Жумладан, “Ўзбекистонда саноат чиқинди газларини утилизатсия қилиш ва иккиламчи энергия ресурсларини генератсия қилиш” лойиҳаси орқали, нафақат муҳитни муҳофаза қилиш, балки қайта тикланадиган энергия манбаларини ривожлантиришга ҳисса қўшмоқда.

Лойиҳа ҳақида батафсил маълумот олинг

© 2019 - 2025 Babakhan Foundation Барча ҳуқуқлар ҳимояланган.